Hoe ziet een slaapschema van een baby eruit?

Index

Iedere baby heeft een eigen slaapritme en alles verandert snel die eerste paar maanden. Een verschillend slaappatroon bij twee kindjes van dezelfde leeftijd kan normaal zijn, al zijn er wel overeenkomsten. Baby's hebben veel slaap nodig, maar het is heel natuurlijk dat jonge baby’s regelmatig wakker worden. Wat een goed slaapritme is, is afhankelijk van de leeftijd en het temperament van je kindje. Pasgeboren baby's maken nog niet veel onderscheid tussen dag en nacht, maar na een paar maanden krijgt je kindje een redelijk dag- en nachtritme.

Pasgeboren baby's hebben om de 2 tot 4 uur een voeding nodig en worden dus elke paar uur wakker, overdag en ‘s nachts. Voeding is daarom een leidende factor voor het slaappatroon.

Zeker tijdens de eerste maanden is borstvoeding op vraag ideaal voor de melkproductie. Ook bij flesvoeding hebben sommige baby’s baat bij voeden op vraag. En je hebt het ongetwijfeld al gemerkt: een baby die niet goed wakker is, drinkt niet goed. Forceren heeft geen zin.

De eerste 3 maanden wordt het slaapritme van je baby overdag bepaald door de routine van slapen, eten, verschonen, even knuffelen en weer slapen. Daarna kan je kindje steeds wat langer wakker blijven en begint het ook te spelen. Voeding en slaap worden dan iets minder strikt aan elkaar gelinkt.

Naarmate je kindje ouder wordt, vanaf zo’n 6 à 7 maanden, zijn de voedingen minder leidend voor het slapen. De slaapcycli van je kindje worden wat langer. Om te weten wanneer het slaaptijd is, let je goed op de vermoeidheidssignalen van je kindje.

Mogelijke vermoeidheidssignalen

• gapen
• in de oogjes wrijven
• wegkijken bij contact maken
• jengelen
• huilen
• staren
• gebalde vuistjes
• aan de oortjes friemelen

Als je deze signalen ziet, weet je dat het tijd is om je kindje te laten slapen. Een baby die oververmoeid is, kan overstuur raken en het kan langer duren voor je kindje in slaap valt. 

Wil je graag wat structuur aanbrengen in je eigen dag en die van je kindje? Tijdens de eerste maanden is het handig om het tijdstip van de eerste en laatste voeding zelf te bepalen. Je voedt je kindje bijvoorbeeld rond 7 uur ’s ochtends. ’s Avonds kan je er dan voor kiezen om rond 23.00 uur de laatste voeding van de dag te geven (en eventuele nachtvoedingen geef je op vraag). Dat helpt jou om een dag en nachtritme aan te houden in een periode waar dag en nacht soms door elkaar lopen.

Wil je het ritme liever niet sturen? Dat kan betekenen dat je steeds op wisselende tijden aan het voeden bent. Als je daar zelf geen last van ondervindt, hoeft dat geen probleem te zijn. Voor veel mama's die borstvoeding geven, werkt het prima om het ritme van de baby te volgen. Het kan wel fijn zijn om overdag mee te slapen als je kindje slaapt en op tijd naar bed te gaan.

Een totale slaapcyclus duurt de eerste 6 maanden ongeveer een uurtje. Je baby doorloopt tijdens een slaapje dus meestal meerdere slaapcycli. Soms lijkt je baby 'wakker’ te worden terwijl het juist aan een volgende actieve slaapfase begint. Daarom kan een rustige omgeving tijdens het slapen belangrijk zijn voor je kindje. Anderen hebben net baat bij wat rumoer of 'white noise'.

Baby’s doorlopen een kortere slaapcyclus dan volwassenen. Tijdens de slaap zijn twee slaapfasen te onderscheiden:

• De actieve slaap (te vergelijken met de REM-slaap van een volwassene)

  In de actieve slaapfase zie je snelle oogbewegingen, je baby slaapt oppervlakkig, beweegt met armen en beentjes, kan soms even lachen of huilen en de ademhaling is onrustig. Je baby reageert nog gemakkelijk op prikkels van buitenaf, zoals geluiden, aanrakingen en licht.

• De stille slaap of diepe slaap

  Als je baby naar de stille slaapfase overgaat, merk je een diepe, rustige ademhaling. Je kindje ligt stil en ontspannen en wordt uit de stille slaap minder gemakkelijk wakker.

Wanneer je baby ongeveer 6 maanden is, verandert het slaappatroon. Het verschil tussen dag- en nachtritme wordt voor je kindje duidelijker. Dat komt door het rijpingsproces van de hersenen. Je baby gaat ‘s nachts langere tijd achter elkaar slapen. Zelfs als je kindje 's nachts nog wakker wordt voor een voeding, zal je merken dat je de komende maanden in totaal meer (aaneengesloten) slaap krijgt. Een verademing!

Het kan interessant zijn om te weten hoe lang een baby gemiddeld wakker kan zijn. Uiteraard zijn er individuele verschillen bij kindjes en zijn de wakkertijden afhankelijk van het aantal slaapjes en de lengte ervan.

Gedurende het eerste jaar kan je kindje steeds wat langer na elkaar wakker blijven. Als je kleintje ongeveer 1 jaar is, worden de verschillen per kindje groter. Het ene kindje vindt één lange middagdut fijn en een ander kindje heeft nood aan drie korte slaapjes overdag. Dat is afhankelijk van het temperament van je dreumes en de mate van activiteit. Sommige kindjes slapen in de opvang bijvoorbeeld meer dan thuis. Laat je niet enkel leiden door de klok: op de vermoeidheidssignalen van je kindje letten, blijft handig. Zo merk je vanzelf hoeveel slaap je kleine nodig heeft.

Hoeveel slaapt een baby gemiddeld? Net als volwassenen, hebben niet alle baby's evenveel slaap nodig. Dit mag je verwachten:

• 0-3 maanden
  11 - 19 uur per 24 uur, meestal 14 - 17 uur
• 4-11 maanden
  10 - 18 uur per 24 uur, meestal 12 - 15 uur
• 1 jaar
  9 - 16 uur per 24 uur, meestal 11 - 14 uur

Hoor je van andere ouders dat hun kleintje een goede slaper is en is dat bij jou anders? Het is belangrijk om te beseffen dat niet iedereen hetzelfde bedoelt met een goede nachtrust. De ene kan beter om met gebroken nachten dan de andere. Daarbij kan je baby last krijgen met slapen bij ziektes, tandjes of mentale ontwikkelingen. Er zijn ook veel alarmsignalen, zoals:

• Elk uur wakker worden
• Slapen met open mond of snurken
• Hijgen of adempauzes
• Telkens heel overstuur zijn bij het wakker worden en lang nodig hebben om weer rustig te worden
• Duidelijk ongemak of pijn
• Voedingsproblemen en/of een te korte tongriem
• Lichamelijke symptomen zoals uitslag of eczeem
• Problemen met de stoelgang zoals frequente verstopping
• Zeer onrustige slaap met heel wilde beentjes

Merk je één of meerdere signalen bij je kindje of heb je zelf het gevoel dat er iets niet goed is? Ga dan zeker te rade bij je huisarts of kinderarts.

Niet elke baby slaapt overdag even goed in bed. De ene baby laat zich gemakkelijk wegleggen, de andere wordt meteen wakker als je hem in bed legt. Wat als je baby slecht slaapt overdag? Dan is een fijne draagzak de uitkomst. Je kleintje kan dicht bij jou rustig in slaap vallen. Sommige baby's slapen graag in een wipper, maar wat dacht je van een veilige en ergonomische hangmat? Deze hangmat wiegt je baby heerlijk in slaap.

Ben je benieuwd naar een voorbeeld van een slaapschema, dan kan je dat hier vinden. Let wel op: dit is een voorbeeld van hoe een dag eruit kán zien met een baby. Een ideaal slaapschema dat sowieso werkt voor ieder kind, bestaat helaas niet. Deze schema’s kunnen als inspiratie dienen, maar staar je er niet blind op. Slaapt je baby op andere tijdstippen, maar wordt je kindje meestal tevreden wakker? Dat is het belangrijkste. Flexibiliteit kan een verademing zijn voor je kindje en jezelf.

Basic Parenting Expert
Gina en Yolanda hebben allebei ruim 25 jaar ervaring als jeugdzorgverpleegkundigen en stonden aan de wieg van de preventieve zorg van 0-4 jarigen. Ze zijn gespecialiseerd in de basiszorg voor baby’s en jonge kinderen en gedreven om jonge ouders te ondersteunen in het ouderschap.